Ọrịa shuga mellitus bụ ọrịa na-adịghị ala ala, ọ na-ebute nnukwu nsogbu nke abụba, carbohydrate na metabolism metabolism. A ga -achọ ihe ndị kpatara ọnọdụ ahụ na ezughị oke nke insulin homonụ na mmetụta ya ezughị ezu n'ahụ ahụ mmadụ. Emepụtara insulin site na agwaetiti dị iche iche nke Langerhans nke pancreas, ọ dị mkpa maka ịbanye ngwa ngwa glucose ngwa ngwa n'ime sel nke ahụ, ụkpụrụ nke glycemia.
N'okwu dị mfe, ọrịa shuga bụ ọrịa nke ọrịa na-enweghị ike inye insulin nke ọma ma ọ bụ homonụ a zuru oke. Maka nke a, ọrịa shuga nwere ike ịbụ ụdị abụọ: nke mbụ, nke abụọ. N'afọ 2017, enwere ọtụtụ ndị ọrịa shuga, ọtụtụ n'ime ndị ọrịa mamịrị bụ ndị Europe.
Dị ka ọ na-adịkarị, shuga ọbara mmadụ dị site na 3.5 ruo 5.5 mmol / L, mgbe erichasịrị ya ekwesịghị ịdị elu karịa 7.8 mmol / L, ebe ọ bụ na pancreas na-ewepụta insulin ozugbo n'ime ọbara. Sugar bụ isi iyi nke ike, n'ime ahụ mmadụ ọ bụ n'ụdị a na-akpọ ụdị efu. Ọbara na-ebuga glucose n'ahụ niile, akụkụ ahụ na akwara, na-enye ike dị mkpa.
Site na mbelata ogo shuga dị n’ime ya, mkpụrụedemede ya na akwara nke akwara ozi ezughi oke, eriri azụ na ụbụrụ bidoro ịkpa oke glucose, ma imebi adị.
Iji mee ka ahụike dị mma, WHO emeela atụmatụ maka ndị ọrịa nwere ọrịa shuga, iwu ndị dị otú a na-enyere aka ịnọgide na-enwe ahụike dị mma, dịka ọnụ ọgụgụ si kwuo, ndụmọdụ ụfọdụ na-ebelata mgbaàmà siri ike nke ọrịa.
Ofdị Ọrịa shuga
A na-ahụta ọrịa shuga 1dị nke 1 n'ihi ụkọ insulin n'ihi mbibi nke mkpụrụ ndụ beta nke pancreatic, nke na-eduga na enweghị homonụ zuru oke. Ọtụtụ mgbe, a na-achọpụta ụdị ọrịa a na ndị na-eto eto, na-enye mgbaàmà: polyuria, belata ibu, mmepe nke ketosis, akpịrị ịkpọ nkụ.
Agbanyeghị, ọrịa shuga nke ụdị mbụ nwere ike ime n'oge ọ bụla, na-eji nwayọ na-aga. Ọrịa shuga na-arịa ọrịa na-adịghịzi agafe n'etiti ndị okenye, ụkọ insulin na-amalite n'afọ ndị gafere. N'ime ndị ọrịa na-emepụta ọgwụ mgbochi beta-cell autoantibodies, enwere ike ịhụ ngosipụta dị ukwuu nke ọrịa shuga mellitus ma ọ bụ mmepe ngwa ngwa ya.
A na-ahụta ọrịa shuga 2dị nke abụọ n'ihi enweghị mkpụrụ ndụ beta, nke a na-ejikọta ya na oke ibu dị iche iche, ụdị ndụ na-anọ otu ebe. Na mbu, imeputa insulin enweghi nti, nke na-akpalite postprandial hyperglycemia. Mgbe nke a gasịrị, ibu ọnụ hyperglycemia na-ewere ọnọdụ.
Ọrịa shuga 2dị nke Abụọ na-ebukarị ndị ọrịa mere agadi, ihe dị ka 90% ndị ọrịa mamịrị na-arịa ụdị ọrịa a. Ka oke ibu na-agbasa, ndị dọkịta kwuru:
- ị dị obere maka mmalite nke ụdị oria 2;
- nziputa nke oria.
Enwere ụdị ọrịa shuga ọzọ - mmeme, ọ na - amalite n’ime ụmụ nwanyị n’oge afọ ime. Ihe ọghọm nke ibute ọrịa shuga ụdị 2 mụbara na ụmụ nwanyị ahụ nwere nsogbu ọbara shuga mgbe ha na-ebu nwa.
Uzo ozo a bu oria: otu okwu banyere ndu ndi mmadu, oria nke ozo, site na ogwu ma obu udiri ogwu.
Ndebanye aha nke Ọrịa Shuga na-akwado eziokwu a.
Kedu ihe nwere ike ịbụ nsogbu
Dị ka ọ dịworị ama ama, ihe ize ndụ ahụ abụghị ọrịa shuga n'onwe ya, kama ọ bụ ngbanye ya, yana ụdị ahụike ahụike nwere ike ịbụ nnukwu nsogbu. Ọtụtụ mgbe, onye ọrịa ahụ na-eme mkpesa banyere mmebi nke ncheta ngwa ngwa, ọrụ ụbụrụ na-arụ ọrụ nke ukwuu, mgbanwe na uru ahụ.
Healthtù Ahụ Ike (wa (WHO) na-ekwu na n'oge na-adịghị anya onye ọrịa nwere ọrịa shuga ga-enwe nkwụsị nke ọrụ urogenital, ụmụ nwanyị nwere ọbara ọbara nwoke nwere ike ịhụ nsọ nwoke, nwanyị nwere ike ịmụ nwa, nwoke nwekwara ike adịghị ndụ.
Ọrịa dị ize ndụ nke ọrịa ga-ebelata ogo ọhụ ụzọ, mfu ya na ikpu ìsì ya enweghị ike ịchịkwa. Site na nkwụsị na shuga ọbara, nsogbu ndị siri ike na-amalite site na ezé, oghere ọnụ, anụ ahụ, imeju, akụrụ. N'oge na-adịghị anya onye ọrịa ahụ nwere ikike ịma ọkwa dị elu na ala dị ala, mgbu nke ogo dị oke.
Ndị ọrịa nwere ọrịa shuga dị elu mara imebi:
- akpukpọ-aru nke akpukpọ aru;
- ncha nke ọnya, gbawara na ọnya anụ ahụ ndị ọzọ.
Na mgbakwunye, mgbasa ọbara ọgbụgba na-ebelata nke ukwuu, ịgbatị arịa nke ọbara na-efu. N'ime ọrịa shuga, ọtụtụ afọ ka nke ahụ gasịrị, akụkụ ala ndị ahụ nwere nkwarụ, nsogbu ndị siri ike na-apụta na sistem. N'ihi nsogbu mgbasa ọbara, enwere ihe ọghọm nke ịmalite ọrịa mamịrị na-arịa ọrịa mamịrị, ọrịa nke akụkụ ya niile, yana n'ihi ya - mwepụ ọzọ nke ụkwụ emetụtara. Dịka iwu, nke a na-ebute mmepe nke ọrịa shuga mbụ ma ọ bụ nke abụọ na ụmụ nwoke karịrị afọ 50.
Ọ bụrụ na ọ bụ nsogbu igbochi ọrịa shuga nke ụdị nke mbụ, mgbe ahụ ọ ga - ekwe omume igbochi mmepe nke ọrịa nke ụdị nke abụọ, maka nke a WHO ebulitela ndụmọdụ maka ndị ọrịa nwere ọrịa mellitus yana maka ndị ọrịa chọrọ igbochi ọganiru nke ọrịa ọrịa. Nke a bụ eziokwu karịsịa maka ndị ọrịa nwere nsogbu dị iche iche na mgbatị afọ na mmụba shuga n'ọbara ngwa ngwa.
- site na obere ogbenye;
- ya na oria di iche-iche.
Can nwere ike ichebe onwe gị pụọ n'ọrịa shuga nke 2 ma ọ bụrụ na ị na-agbaso ntụziaka nke ndị dọkịta.
Tozọ igbochi ọrịa shuga
Ọ bụrụ na ị tufuo ihe kpatara hyperglycemia, nke mmadụ na - enweghị ike ime, yabụ enwere ike igbochi mmepe nke ọrịa shuga n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 99% nke ikpe. Endocrinologists na-atụ aro ka ndị ọrịa na-anwa ifelata ma ọ bụrụ na ị gafere.
Ọ bụrụ na kilolata felata dịkarịa ala kilogram ise, ị nwere ike igbochi ọrịa ozugbo 70%.
Ndị dọkịta na-agwa ndị mmadụ ka ha jidesie ike na-ebi ndụ dị mma, na-emega ahụ, n'ihi na usoro ndị ahụ na-aba uru mgbe niile.
O nwere ike zuru ezu kwa ụbọchị:
- ogologo ije;
- ijiji;
- igba oso.
Suchdị dị otú ahụ ga-ewusi ngwa ike ahụ nke ọma, ma na-emekwa ka nhazi nke ndị na-egosi ịdị arọ. Ndị dọkịta na-ekwupụta na usoro ndị ahụ ha tụrụ aro belatara ihe ize ndụ nke ọrịa shuga. Imega ahụ na nkeji iri atọ n’ụbọchị ga-ebelata ohere ọrịa shuga ji ihe dịka 80%.
Mgbe ị na -eje ije, insulin nke insulin homonụ ahụ na - abawanye, ọ na - abanye n’ime mkpụrụ ndụ. N'ihi ya, a na-agbakọta mkpokoro glucose ma kpochapụ ya site na gluing mgbidi nke arịa ọbara.
Byzọ ọzọ nke WHO (Ngalaba Ahụike Worldwa) na-atụ aro bụ iji ọka ndị a na-agwọghị agwọ. Mana tupu iji nri dị otú ahụ, ịkwesịrị ịmata onwe gị na ihe mejupụtara ya, chọpụta glycemic index, ọdịnaya shuga. Enwere ndụmọdụ ndị ọzọ maka ndị ọrịa mamịrị gbasara etu esi egbochi ọrịa shuga na nsogbu ya.
Mmepe nke ọrịa shuga mellitus nke ụdị nke abụọ ga - enyere aka gbochie ịgbahapụ agwa nke iri nri dị mma, ebe ọ bụ na ụdị nri ahụ anaghị arụ ọrụ ma ọ nweghị mmerụ ahụ. Ọ dịkwa mkpa ịhapụ:
- nri ngwa ngwa
- ụdị nri mkpọ nile;
- ngwa ahia ndi ozo.
Achọrọ ịhapụ anụ ahụ mara abụba, dochie ya na anụ ọkụkọ, akwụkwọ nri esighi ike. Ndị dọkịta na-atụ aro ka e wee chọọ njikọ n'etiti ọrịa shuga na anụ nwere abụba na cholesterol riri oke. Ọ bụrụ na obere ihe a na ọbara, o yikarịrị ka ọ ga - eme ka ọdịmma gị dị mma ma wepụ ọrịa shuga.
Cinnamon na-enyere ọtụtụ ndị na-arịa ọrịa shuga ike, ọtụtụ ọmụmụ sayensị egosila na ọ dị irè. Maka ndị riri cinnamon, ohere nke ọrịa shuga mellitus na mgbanwe na ọkwa glycemic belatara ihe dị ka 10%. Enwere ike ịkọwa mmetụta dị mma dị otú ahụ n'ụzọ dị mfe site na ọnụnọ nke enzyme pụrụ iche na nchịkọta nke cinnamon, nke nwere mmetụta dị mma n'ahụ ahụ, ma na-enyere mkpụrụ ndụ aka iso insulin homonụ na-arụ ọrụ nke ọma. Ya mere, nkwanye nke ndị dọkịta - ọ dị mkpa ịgụnye cinnamon n’ime nri iji gbochie ọrịa shuga.
Ọ dịkwa mkpa izu ike mgbe niile, ịchọta oge maka ezigbo ụra, ma zere nrụgide, nke ga-emekwa ka ọnọdụ onye ọrịa ka mma. Ọ bụrụ n ’irubeghi iwu dị otu ahụ, ahụ ga-amalite ịkpa ike maka nzaghachi, ọ na-enwe ọgba aghara mgbe niile, ọria onye ahụ na-abawanye n’esepụghị aka, isi ya na-eme ihe na-enweghị isi, ụjọ na-enweghị isi anaghị agabiga. Approachzọ a tụrụ aro dabara nke ọma maka mgbochi nke ihe na-arịa ọrịa shuga na ndị ọrịa nke afọ ọ bụla.
Imeri nchegbu ga-enyere gị aka:
- klaasị yoga (mmega ahụ ga-eteta ahụ, guzobere ya maka ọrụ achikota);
- mee ihe ọ bụla n’egbughị oge (tupu ịrụ ọrụ ọ bụla egosipụtara ka o were ume na ume ume dị ole na ole);
- iwepụta oge iji zuo ike (otu ugboro n’izu, ọ bara uru iji otu ụbọchị ezumike n’ebughị ụzọ chee echiche banyere nsogbu).
Ọ dịkwa mkpa ịnweta ụra zuru oke, ụra bụ ihe dị mkpa maka mmadụ, ọ bụ ihe dị mma iji gbochie ọrịa shuga. Na nkezi, ịkwesịrị ihi ụra site na awa 6 ruo 8 kwa ụbọchị, ọ bụrụ na mmadụ ehighị ụra nke ọma, ohere nke ịmalite ọrịa shuga mellitus na-abawanye ihe dị ka ugboro abụọ. Ọzọkwa, ihi ụra ogologo oge bụ ihe na-emerụ ahụ, oge ihi ụra karịa awa 8 kwa ụbọchị ga-eme ka ohere ịbawanye hyperglycemia pụta ugboro atọ.
Isoro ndị ezinụlọ gị na-akparịta ụka mgbe niile ga - enyere aka ịrịa shuga nke 2 Ndị dọkịta achọpụtala na ndị ọrịa na-anọkarị naanị nwere ụdị ọgwụ riri ahụ, nke a na-eme ka ọnọdụ ha ka njọ.
A na-atụ aro ya site n'oge ruo n'oge iji tụọ shuga ọbara, ọ na-eme na ọrịa shuga na-apụta n'ụdị latent, anaghị enye mgbaàmà njirimara. Iji chọpụta pathology n’oge mbụ, ị ga-eme ule maka ogo shuga.
Ọ kachasị mma inye onyinye ọbara otu ugboro n'afọ.
Ndị na-arụ ọrụ nsị na-edozi ahụ
Ndụmọdụ banyere ihe oriri na-edozi ahụ maka ọrịa shuga nke WHO mepụtara na-atụ aro ka a jụ ụdị echiche ga-emesi ike mkpa ọ dị iri nnukwu nri. Ọ ga-abụrịrị akwụkwọ nri, mkpụrụ osisi, ọka, anụ na-esighi ike, azụ, elu, na mkpo. Achọpụtala ya ugboro ugboro na enweghị nnukwu ọdịiche dị n'etiti nri nwere protein dị elu na obere carb.
A na-enye ndụmọdụ pụrụ iche banyere mmanya, carbohydrates efu, abụba trans jupụta, ụdị ngwaahịa ndị a ga-apụrịrị na nri. Ruo ugbu a, enweghi data a pụrụ ịdabere na ya banyere arụ ọrụ nke ọgwụ antioxidants, dịka ọmụmaatụ, vitamin E, C.
A na-ahapụ ndị ọrịa na -eme oke abụba ị dietụ ihe oriri Mediterenian, ebe ọ bụ na a na-achịkwa mmanụ mmanụ afọju. Ndị mmadụ na-arịa ọrịa shuga kwesịrị ikesa nri dị ka ụkpụrụ a si dị:
- protein - 10-20%;
- abụba - ihe karịrị 35%;
- polyunsaturated fatty acids - ihe kariri 10%.
Nkwupụta ndị dị n'elu maka ọrịa shuga abụghị ụzọ iji luso ọrịa a ọgụ. Iji mee ka ahụ na shuga dị n'ọbara zuru oke, ọ bara uru iji ihe ọkụkụ ndị nwere akụ shuga na-ebelata ike. Enwere ike iji ha mee ihe n'ụdị decoctions, tinctures. Osisi ndị dị ka nke a ga-abụ ihe nnọchi mma maka ọgwụ shuga dị oke ọnụ.
Otu n'ime osisi a ga-akpọ:
- akwukwo ukpa na nkpuru;
- elecampane;
- ahịhịa ọhịa;
- ugwu ugwu;
- acha anụnụ anụnụ.
Na mgbakwunye na eziokwu ahụ bụ na ha nwere mmetụta bara uru na steeti ahụ na glycemia, osisi na-enye aka na ọgwụgwọ nke anụ ahụ n'ozuzu ya.
Ebe ọ bụ na mmepe nke ọrịa shuga na-emetụta ndị nwere oke ibu, ọ dị mkpa ịhapụ oke abụba. Ọ dị mma ka mmadụ rie nri. Ọ bụrụ na enwere nsogbu ịba ọcha n'anya, ọ dị mkpa inyocha nri gị na ọnụ ọgụgụ kalori, achịcha achicha.
Ihe oriri kwesiri inwe nri nri protin, n’ihi na ike buru ibu na ndi o nwere carbohydrates n’emekorita n’ime ahu n’eduba oke ibu. Ọ dị mkpa ichefu maka ngwaahịa ndị dị otú a: ụtọ, achịcha dị iche iche, anụ na-ese siga, ihe ọ carbonụ carbonụ carbonated. Ihe oriri kwesiri iju anya dika o kwere mee, tinyere vitamin na mineral zuru ezu.
Site na oke ibu, a na-egosipụta ike na mmega ahụ aerobic, ha na - enyere aka ime ka insulin homonụ rụọ ọrụ, mezie glycemia, ọbara mgbali, na enweghị ọzụzụ ị nweghị ike belata ohere nke ịmalite ọrịa nke akwara obi.
Sistem, ịgbatị ahụ ike bụ ihe dị mkpa, ha na-agbadata ọkwa shuga na ọrịa shuga nke ụdị nke mbụ na nke abụọ, na-enyere onye ọrịa aka belata ihe ize ndụ nke coma, hyperglycemia, ma belata ogo nsogbu microvascular. Ọzụzụ ogologo oge na-enyere aka belata nsogbu vaskụla.
Ọ bụrụ na ijikọ ọzụzụ na cardio na mmega ume, ị ga - enweta ike kachasị akpọ.
Ndụmọdụ ndị ọzọ maka ndị ọrịa mamịrị
Maka ndị na-arịa ọrịa shuga, WHO azụlitela usoro ọgwụgwọ; ọgwụgwọ gụnyere ọgwụ, nri, na mmega ahụ. Ọzọkwa, a na-agwọ ọrịa shuga nke ụdị nke mbụ na nke abụọ.
N'okwu nke mbụ, a na-egosi insulin kwa ụbọchị, ọnọdụ a bụ ihe kachasị mkpa na nke kachasị. Ndị ọrịa mamịrị ekwesịghị ilebara nri ha anya, etu nri ha si dị, na-agụta ya na achịcha achịcha, ga-ekpebi oke ọgwụ insulin. Mgbatị ahụ maka ọgwụgwọ ọrịa shuga mellitus dịkwa mkpa iji nọgide na-enwe olu anụ ahụ, glucose ọbara dị ala.
N'ime ndị ọrịa nwere ụdị ọrịa shuga 1 nke mellitus, a naghị emepụta insulin nke onwe ha, yabụ na ha enweghị ike ịnwe ọgwụ mgbe niile. Insulin nwere ike ibu nke anumanu ma obu mmadu, site na anumanu kacha kwesiri ka akpo ya insulin ezin.
Agbanyeghị, na nso nso a, ejirila ihe ụmụ mmadụ na-eme ihe ụmụ mmadụ na-akpata, a na-enweta ha site na mgbanwe nke protein. Uru insulin nke mmadụ nwere:
- enweghi nke otutu ihe ojoo n’ahu ahu;
- ezigbo ndidi.
Iji mee ka ọrụ mmadụ niile dị na plọgas mee ọrụ, ụlọ ọrụ na-emepụta ọgwụ amụtapụtala ọgwụ dị iche iche durations: ultrashort, nke dị mkpụmkpụ, ịgbatị oge.
Maka ịdị mma, ndagide dị mkpụmkpụ ma dị ogologo na-emepụta ihe dị iche iche: homonụ ahụ dị mkpụmkpụ na-apụta ìhè mgbe niile, ogologo ahụ na-acha odo odo.
Mgbe insulin na-adị mkpụmkpụ ghọrọ urukpuru, ọ pụtara na o nwekwaghị ngwongwo ya ma machibidoro ya iji ya.
Isi ihe dị na nchịkwa insulin
Aro ndị a na-akwado maka ịgwọ ọrịa shuga na-edozi atụmatụ nke iji insulin homonụ. Yabụ, ọgwụ dịka Novorapid, Humalog (ultrashort insulins) ka egosiri na ha ga-eji ya bụ naanị tupu nri ma ọ bụ ozugbo nri ya. Zọ a adabara onye ọrịa, ọ naghị akpata ọgba aghara.
Ekwesịrị iji insulin dị mkpụmkpụ maka ojiji ngwa ngwa hyperglycemia ozugbo iri nri carbohydrate, a na-ahụ ya ọkara ọkara awa tupu nri, ebe ọ bụ naanị mgbe oge a ga-amalite ọrụ.
Ckpa insulin dị mkpụmkpụ bụ nsonaazụ dabere na ọgwụ, ibu karia dose ahụ, ọ na-etinye nwayọ. Ọ bụrụ na itinye site na nkeji anọ ruo isii nke ọgwụ ahụ, ọ na - arụ ọrụ mgbe nkeji iri na ise ruo iri abụọ ruo iri ise na ise, ị ga - etinye uche ịta ahụ mgbe elekere na ọkara gachara. Ọgwụ nke nkeji iri abụọ na-arụ ọrụ nke ọma mgbe elekere abụọ gachara, nsonaazụ ahụ na-akwụsị mgbe awa 4-6 gachara.
Ya mere, insulin na-eme ogologo oge na-emetụta mmepụta homonụ nke mmadụ, ọ kachasị mma iji awa 12-14 mee ihe, a na-eduzi ya ugboro abụọ: tupu nri ụtụtụ na tupu ụra. Nkwadebe ndị dị otú ahụ nwere ihe pụrụ iche nke:
- na - ejikọ insulin;
- na-egbochi ọbanye n'ọbara.
E nwekwara ndị nke a na-akpọ insulins ọtụtụ, ha nwere ụfọdụ ihe ogologo na obere mkpirisi. Mgbe ị na-eji ngwá ọrụ dị otú a, ọ dịghị mkpa ịgba ntụtụ tupu nri ụtụtụ na nri abalị, ebe ọ bụ na ị na-ewebata homonụ ahụ na agịga na otu agịga. Mana ị ga-echetarịrị na ụdị ego ndị ahụ siri ike karịa ị .ụ ọgwụ.
Na vidiyo dị n'isiokwu a, a na-egosi ntụle nke ndụ maka ọrịa mamịrị.
