Kedu ka ị ga-esi hapụ shuga ruo mgbe ebighị ebi? N’ezie onye a na-echegbu onwe ya banyere ahụike ya ma ọ bụ na ọ chọghị ifelata, ọ jụrụ ajụjụ a ọbụlagodi na ndụ ya. Ọ bụghị ihe nzuzo na n'ọtụtụ oke shuga na-emerụ ahụike yana oriri ya nwere ike imetụta ọrụ dị mma nke ọtụtụ akụkụ na sistem.
Ọ bụghị naanị ụmụaka na ụmụ nwanyị, kamakwa ọtụtụ ụmụ nwoke agaghị eche n'echiche otu ụbọchị na-enweghị eji swiit dị iche iche. Sweets, ụlọ mmanya, ma ọ bụ ihe ndị ọzọ eji eme achịcha yiri ka ọ na-eme ka ndụ anyị kwa ụbọchị na-enwu enwusi ike. Agbanyeghị, ọtụtụ achọghị ikweta na uto kachasị ụtọ n'ụwa - shuga - bụ ihe riri ahụ. Dị ka ihe atụ, mmanya na sịga.
Kedu ihe kpatara eji atụle shuga na-emerụ ahụ mmadụ, oleekwa ole nwere ike ọ ga-eri ya?
Regulatory sugar mkpa maka ahụ mmadụ
Mmanụ a nụchara anụcha bụ ngwaahịa nke ụlọ ọrụ ọgbara ọhụrụ ma bụrụ ihe na-ekwekọghị n'okike. Ọtụtụ ụlọ ọrụ na-emepụta ihe na-emepụta ngwa nri dị iche iche na-anwa izere okwu a na-eyi egwu site na iji okwu ndị na-esonụ dochie ya: molasses, sucrose, fructose, xylitol, stek hydrogenated, galactose, maltose, dextrose na ndị ọzọ. Agbanyeghị aha, mmerụ ahụ si na mpaghara ahụ anaghị agbanwe agbanwe.
Ihe analogues bu nke mmanu a nụchara anụcha bụ ihe ndị na-abanye ahụ mmadụ yana mkpụrụ osisi na nri ndị ọzọ sitere na mkpụrụ osisi, dịka fructose. Ọ bụ shuga nke akwụkwọ nri, nke anaghị akpata ọnwụ na-atọ ụtọ, mana n'otu oge ahụ, ojiji ya kwesịkwara ịbịaru ya nke ọma.
Taa, site n'echiche nke ahụike, usoro kachasị mma shuga kwa ụbọchị maka onye ahụike bụ:
- Maka ụmụ nwoke, shuga iri atọ na asaa na ọkara (shuga iteghete). Uru ike dị na nke a bụ ihe dị kalori 150.
- Maka ụmụ nwanyị, gram iri abụọ na ise nke shuga a nụchara anụcha (ihe dị ka koko isii). Ike nke ụdị ngwaahịa a bụ kilogram kilogram abụọ.
- Na nwata, a na-atụ aro ka ịbelata oriri shuga na n'ime ato atọ.
Ihe karịrị pasent iri asaa nke ndị mmadụ na-eme kwa ụbọchị gafere iwu akwadoro ọtụtụ oge. Onye riri ọtụtụ nri dị ụtọ nọ n'ihe ize ndụ nke ịda ahụike na ntorobịa tupu oge agadi.
Ihe riri shuga
Ofụ shuga mgbe niile na-eduga ná mmalite nke ezigbo ịdabere na ngwaahịa a.
Nke bụ eziokwu bụ na mgbe ịmịkọrọ shuga dị n’ahụ mmadụ, ihe abụọ dị mkpa na-amalite imepụta - dopamine na serotonin. A na-akpọkarị ha hormone nke obi ụtọ.
Mgbe mmadụ ribisiri ụtọ, ọ nọ n'ọnọdụ dị mma ma dịkwa mma. Mgbe ihe ndị a dị n’elu rụchara ọrụ ha, ahụ chọrọ ka ha tinyeghachi ya. Ọ bụ ya mere ndị mmadụ ọzọ ji enwe agụụ ị eatụ shuga ndị dị otú ahụ.
Akụkụ ọzọ nke ngwaahịa ndị dị otú a bụ shuga, nke na-etinye obi na eriri afọ, na-akpasu iwepụta insulin ọzọ. Nke a, n'aka nke ya, na-eduga n'eziokwu ahụ na ọkwa glucose dị n'ọbara na-ebili ngwa ngwa, wee daa nke ọma.
N'ihi nsonaazụ a, onye na-eri ihe na-atọ ụtọ ga-ejuju afọ, mana mgbe obere oge gasị, agụụ gụwara ya ọzọ.
Ihe nrịba ama nke n’egosiputa n ’ị ofụ mmanya nwere ihe ndị a:
- mmetụta nke ịdị ọcha apụ apụ, nke na-eme mmadụ rie ụtọ ugboro ugboro.
- ma ọ bụrụ na ị na-amachibido ego nri ụtọ riri, mgbakasị ahụ ma jijiji na-eme, ọnọdụ ahụ ga-ada nke ọma.
- Ibu ibu buru ibu na-aputa ihe, karisia, ukwu na ukwu n’úkwù.
- nsogbu digestive na bloating nwere ike ime.
Ọ bụrụ na oriri shuga pere ezigbo mmadụ, ndị mmadụ na-enwe ọria iri, dị ka ọnụnọ ọnụnọ ọgwụ ọjọọ. Nke a na-akpọkarị bụ nrịbaama na-eme n’izu mbụ mgbe ị jụsịrị ị foodsụ nri shuga. Mgbe ụfọdụ enwere ike ibute mgbaàmà dị otu ọnwa. Dịka iwu, mgbawa ara na-egosipụta onwe ya n'ụdị:
- Isi ọwụwa na anya isi.
- Abilityba iwe na mmetụta nke enweghị ike iwe iwe.
- Na-enweghị nchegbu.
- Ọnọdụ enweghị mmasị ma ọ bụ nkụda mmụọ.
- Agụụ agụụ ma ọ bụ mmụba ya.
- Mmetụta ike ọgwụgwụ oge niile ma ọ bụ ike ọgwụgwụ.
- Ihe banyere nsogbu ihi ụra, ehighị ụra nke ọma.
- Mgbu na akwara.
Ọrịa dị ụtọ dị otú a na-abụkarịkarị na-eme ka ndị mmadụ gbanwee obi ha na mberede. N'ihi ya, mmadụ na-amalite 'ịdachi obi ọjọọ' ọnọdụ ọjọọ ya ma na-emewanye ihe ndị na-atọ ụtọ.
A na-egosipụta mmerụ ahụ maka shuga maka anụ ahụ ọ bụghị naanị na akọnuche, kama ọ na-edugakarị na enweghi ike ịlụ ọgụ.
Ibu oke ibu n’ihi oke ibu shuga
Enwere usoro n'etiti echiche dị ka shuga na oke ibu. Nke bụ eziokwu bụ na mgbe mmadụ riri nnukwu ihe ọ sweụ ofụ na-atọ ụtọ, a na-enwe ọgba aghara na ọrụ enzymes pancreatic na gastric, mmebi nri nkịtị. N'ihi ya, ịrụ ọrụ nke akụkụ ahụ ndị dị mkpa dịka imeju, afọ, na akwara na-akawanye njọ.
Mgbe nnukwu shuga batara n’ahụ, mkpụrụ ndụ imeju na-amalite ikewa ngwa ngwa, nke na-akpasu iwe na abụba dochie anụ ahụ. Ọzọkwa, arụ ọrụ dị ala nke mmadụ na-eduga na emebi iwu nke cholesterol dị mma na nke ọjọọ.
Shuga na-emerụkwa n'ihi na oriri ya na-aba ụba na-eme ka nri niile na-aga n'ihu na nri diges. Ihe oriri na-abanye n’arụ ngwa ngwa karịa ka ọ dị mkpa, na-akpalite mmepe nke afọ ọsịsa na -ewepụta ntụtụ nke nri.
Of useụ ihe ọ andụ andụ na ihe ọ drinksụ drinksụ na-atọ ụtọ kwa ụbọchị na-eduga n'eziokwu ahụ na ahụ nwere oke ike nke mmadụ na-enweghị oge iji. N'ihi nke a, kilocalo niile na-agbakọ na-abanye na abụba nchekwa na ukwu na hips.
Ọ kwesiri iburu n’obi na ọ bụrụ n’onye rie shuga na nri ndị nwere abụba (nke, dịka iwu, a na-ahụ n’ọtụtụ ngwa ahịa, achicha na achịcha), ahụ na-aka njọ. Yabụ, abụba niile na-abanye n'ahụ mmadụ na Grava na-abanye n'ụdị abụba dị n'okpuru mmadụ ma ọ bụ etinye ya n'ahụ, ọ bụghị bụrụ ume.
Mmetụta ọjọọ nke shuga na ụbụrụ mmadụ
Olee otú shuga dịruru njọ n’ọrụ arụ ọrụ n’ụbụrụ mmadụ?
Dependdabere na akparamaagwa na ihe ụtọ, yana oke shuga n'ime ahụ, na-emetụta sistemụ ụbụrụ na ụbụrụ. Ọrịa ọgba aghara dị iche iche na - eme, usoro ọgwụgwọ hormonal n’ahụ na - ahụ.
Mgbe niile na-a sweụchasị ihe ọetsụ orụ ma ọ bụ ịnwa ịhapụ ha n'ụzọ na-enweghị isi, ahụ na-ahụ oke jumps na homonụ ndị dị ka serotonin, dopamine, insulin na adrenaline.
Nke a, n'aka nke ya, na-emetụta ọnọdụ nke sistemụ akwara na ọnọdụ ahụike.
Dika ihe omumu ihe banyere ogwu, ikekorita shuga mgbe obula buru ibu nwere ike ibute nsonaazụ ndia:
- enwere ịbelata nwayọ nwayọ nwayọ, enwere nsogbu na enweghị itinye uche.
- ikike ịchekwa ozi na ịmụtakwu data maka mmadụ apụ furu.
- ebe nchekwa na-aka njọ.
- nsogbu dị na ịrahụ ụra.
- ndị mmadụ na-enwewanye ihe mgbu site na isi ọwụwa.
- anụ ahụ nọ n'ọnọdụ ike ọgwụgwụ oge niile.
- ọkwa nke ụjọ na mgbakasị agbago.
- ịda mba nwere ike ịmalite.
Ọ bụ ya mere, echiche dị ka "shuga", "ahụike" enweghị usoro ekwekọghị, ọkachasị ma ọ bụrụ na ị na-eme ihe ụtọ.
Olee nsogbu ahụ ike ndị ọzọ nwere ike ibilite?
Otu n'ime nsogbu kachasị nke ihe a kpọrọ mmadụ na ụwa nke oge a bụ mmụba nke mmepe nke ọrịa dịka ọrịa shuga.
Enwere ọtụtụ ihe kpatara ngosipụta nke ọrịa, na ị ofụbiga shuga ókè bụ otu n'ime ha. Ọ bụrụ na mmadụ erighị nri ọzọ na-atọ ụtọ nke ukwuu, a na-amalite imepụta homonụ adrenaline n'ime ahụ, nke na-egbochi insulin ime ka ogo glucose dị n'ọbara. Na mgbakwunye, ọ bụrụ na ị jiri nri dị ụtọ na-eme ka ahụ sie ike mgbe niile, a na-amanye pancreas ka ọ rụọ ọrụ na ọnọdụ a na-eme ka ọ dịkwuo mma, na -emepụta insulin dị ukwuu.
N'ihi usoro a, a na-ahụta mmebi nke nwayọ ọrụ ngwa ngwa ma na - eduga n'ịbelata insulin nke mmepụta. Mellitus na-arịa ọrịa shuga dị ize ndụ maka nsonaazụ ya na ọtụtụ nsogbu.
N'ihi mmepe ya, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ usoro metabolic niile dị n’ime ahụ na-akpaghasị, nsogbu na-ebilite na anụ ahụ, akụrụ na umeji, na akụkụ nke usoro akwara obi. Na mgbakwunye, enweghi ike ịgwọ ọrịa shuga kpamkpam. Mmụba nke glucose ọbara na-eme ka nguzozi nkịtị dị n'etiti kọlestrọl dị mma na nke ọjọọ, ma nwee ike ibute ọbara mgbali elu. Ọtụtụ mgbe anaemia na-ebilite na ọrịa shuga mellitus.
Icheta shuga n’arụ na-eduga n’inweta eziokwu ngwa ngwa vitamin dị iche iche (ọkachasị n’otu nke B) ma na-achọpụta ihe ndị dị mkpa maka arụ ọrụ niile dị n’ime.
N'etiti nsonaazụ na-adịghị mma nke oriri dị ụtọ nke swiiti, mmadụ nwekwara ike ịgụnye mmepe nke ọrịa ischemic, ọbara mgbali elu, myocardial dystrophy, ihe ize ndụ dị elu nke osteoporosis na rickets, ngosipụta nke nsogbu eze n'ụdị caries na ọrịa periodontal.
Kedu otu esi belata oriri nke Grafica?
Onye ọ bụla kwesịrị ịghọta na ọ gaghị ekwe omume iwepụ oriri shuga kpamkpam, ebe ọ nwere ike ịnọ na obere obere n'ọtụtụ nri. Mmetụta kachasị njọ bụ ị excessiveụbiga ihe ọ ofụ .ụ na-atọ ụtọ ókè. Ọ bụ n'ọchịchọ a na-apụghị igbochi egbochi maka shuga ị ga-alụ ọgụ iji nwee ahụ ike gị.
Ndị ọkachamara n'ịgwọ ahụike na-atụ aro ka ị zere shuga nụchara anụcha ma jiri ngwaahịa ahịhịa, nke sitere na mkpụrụ osisi na - enweghị ike. E nwere ụfọdụ iwu a na-atụ aro ịkwado:
- Enwere ike dochie shuga mgbe ọ bụla na mmanụ a naturalụ ma ọ bụ mkpụrụ osisi a mịrị amị, ma ọ bụrụ na enwere agụụ siri ike iri ihe dị ụtọ. Isi ihe icheta banyere ịkpa aka nke oriri nke ngwaahịa ndị dị otú ahụ.
- Amachibidoro ọ drinksụ drinksụ, tii na kọfị nwere shuga amachibidoro. Na mgbakwunye, shuga anaghị enye gị ohere ịnwe mmetụta nke mmanya ndị dị otú ahụ. Nchịkọta nri nwere nnukwu shuga na-enye ohere iji mmiri ọzedụlyụ alyụrị ọlyụ.
- Nri ubochi kwesiri ibu etinye nri achọrọ protein. Ihe ndi na - edozi aru na - enyere aka ịhazi ọkwa glukos dị ka ọbara, ma ruo, ruo ụfọdụ, "ịkụda" agụụ ịchọrọ ịgwọ onwe gị n'ihe ụtọ. Akwụkwọ nri ga - aghọ onye enyemaka dị oke mkpa n'ọgụ megide ọgwụ riri ahụ. Abụba abụba (mmanụ oliv ma ọ bụ mmanụ achara, ube oyibo) nwere mmetụta bara uru na neutralization nke shuga ọbara na ọkwa insulin.
- Na ọnụnọ nke ọnọdụ nrụgide oge niile, ị nwere ike ị vitaminsụ vitamin nke otu B na magnesium, ọ bụghị "jam" nsogbu ahụ na confectionery.
Na mgbakwunye, ọ dịkwa mkpa ịgbaso nri ziri ezi mgbe niile yana oke mkpa nke carbohydrates (mgbagwoju), protein na abụba. Ahụ ga-aka nri gị karịa ma ọ bụrụ n’ị iri obere obere ihe ugboro anọ na ise kwa ụbọchị.
Ọ ka mma iwebata mgbanwe na ọjụjụ jụrụ nke swiiti jiri nwayọ wee ghara inwe ahụ erughị ala ma ọ bụ nke uche.
Otu esi ewepu shuga riri nne ga agwa ndi okacha mara na vidiyo n’isiokwu a.
