Ọrịa shuga so n’ụdị ọrịa ndị endocrine na-esite n’obodo ma ọ bụ ụkọ insulin nke hormone ahụ na-akpata. Hyperglycemia (mmụba dị elu na glucose ọbara) nwere ike ịmalite n'ihi mmerụ nke njikọ insulin na mkpụrụ ndụ nke ahụ.
Ejiri mara ọrịa a na-adịghị ala ala ma mebie ụdị metabolism niile:
- abụba;
- carbohydrate;
- protein;
- nnu-nnu;
- ịnweta.
Ọ dị mma ịmara na ọrịa shuga na-emetụta ọ bụghị naanị ụmụ mmadụ, kamakwa ụfọdụ anụmanụ, dịka ọmụmaatụ, nwamba na-arịa ọrịa a.
Enwere ike ịtụle ọrịa ahụ site na njirimara ya kachasị pụta ìhè nke polyuria (ụkọ mmiri n'ime mmamịrị) na polydipsia (akpịrị na-enweghị ike ịkpọ). Mgbe mbụ Demetrios nke Apamania jiri okwu a bụ “ọrịa shuga” na narị afọ nke abụọ BC Okwu si sụgharịa Greek pụtara "banye n'ime."
Nke a bụ echiche nke ọrịa shuga: mmadụ na-atụfu mmiri mmiri mgbe niile, mgbe ahụ, dị ka pọmpụ, na-agbanye ya. Nke a bụ ihe mgbaàmà bụ isi nke ọrịa ahụ.
Nnukwu glucose
Thomas Willis na 1675 gosipụtara na iji mmụba mmamịrị (polyuria) na-abawanye, mmiri mmiri ahụ nwere ike ịnwe uto, ma ọ bụ na ọ gaghị abụ 'ụtọ' kpamkpam. A na-akpọ ọrịa shuga ntaramahụhụ n'oge ahụ.
Ọrịa a bụ ọrịa pathologies nke akwara (nephrogenic diabetes) ma ọ bụ ọrịa nke pituitary gland (neurohypophysis) ma gosipụtara ya bụ imebi mmetụta ndu ma ọ bụ zoro ezo nke homonụ antidiuretic.
Ọkà mmụta sayensị ọzọ, Matthew Dobson gosipụtara ụwa na ịdị ụtọ mmamịrị na ọbara nke onye ọrịa nwere ọrịa shuga bụ n'ihi oke glucose dị n'ọbara. Ndị India oge ochie chọpụtara na mmamịrị nke ndị ọrịa mamịrị na-adọta ndanda site na ụtọ ya ma nye ọrịa ahụ aha "ọrịa mmamịrị dị ụtọ".
Ndị ọrụ Japanese, ndị China na ndị Korea nwere ahịrịokwu a dabere na otu mkpụrụedemede a pụtara ma ọ bụ otu ihe. Mgbe ndị mmadụ mụtara tụọ nrapụta shuga ọ bụghị naanị na mmamịrị, kamakwa n'ọbara ọbara, ha chọpụtara ozugbo na ebe mbụ, shuga na-ebili na ọbara. Naanị mgbe ọkwa ọbara ya gafere ụzọ dị mma maka akụrụ (ihe dịka 9 mmol / l), shuga na-apụta na mmamịrị.
Echiche nke na-arịa ọrịa shuga, a gbanwere ọzọ, n'ihi na ọ tụgharịrị na usoro iji gbochie akụrụ site na akụrụ anaghị agbaji. N'ihi ya nkwubi okwu: odighi ihe di ka "nnabata shuga."
Na agbanyeghị, ụdị ihe ochie ahụ ka dakwasịrị n'ọnọdụ ọhụụ, a na-akpọ "ọrịa gbasara akụrụ." Isi ihe kpatara ọrịa a bụ mbelata mbelata akwara maka shuga ọbara. N'ihi ya, n'ọtụtụ glucose n'ọbara, a hụrụ ọdịdị ya na mmamịrị.
N’aka ozo, dika odi onsipidus diria, echiche ochie gbanwere ịbụ ihe achọrọ, mana ọbụghị maka ọrịa shuga, kama maka ọrịa kpamkpam.
Yabụ, a gbapụrụ echiche nke ekweghị ụkọ shuga n'ihi echiche ọzọ - nnukwu shuga n'ọbara.
Ọnọdụ a bụ ngwá ọrụ kachasị mkpa maka ịchọpụta na ịchọpụta ịdị mma nke ọgwụgwọ. N'otu oge, echiche ọhụụ nke ọrịa shuga anaghị akwụsị naanị n'ihi eziokwu nwere nnukwu shuga n'ọbara.
Mmadu puru ikwu na obi ike na nkuzi nke “shuga di elu” mejuputara akuko banyere sayensi nke oria a, nke na-agbadata echiche banyere ihe shuga di n’ime mmanya.
Enweghị insulin
Ugbu a, anyị ga-ekwu maka akụkọ gbasara hormonal nke nkwupụta sayensị gbasara ọrịa shuga. Tupu ndị ọkà mmụta sayensị achọpụta na enweghị insulin n'ime ahụ na-eduga n'ọrịa ahụ, ha mere nchọpụta ụfọdụ.
Oscar Minkowski na Joseph von Mehring na 1889 gosipụtara sayensị na akaebe na mgbe nkịta ahụ wepụsịrị ọria ahụ, anụmanụ ahụ gosipụtara ihe ịrịba ama nke ọrịa shuga n'ụzọ zuru ezu. N'ikwu ya, etiology nke ọrịa na-adabere na arụmọrụ nke akụkụ a.
Ọkà mmụta sayensị ọzọ, Edward Albert Sharpei, na 1910, kwubiri na pathogenesis nke ọrịa shuga dị ụkọ nke mmiri ọgwụ ndị dị n'ụsọ mmiri nke Langerhans na-emepụta. Ọkà mmụta sayensị ahụ nyere aha a aha - insulin, site na Latin "insula", nke pụtara "agwaetiti".
Ekwenye echiche a na ụdị endocrine nke pancreas na 1921 site n'aka ndị ọkà mmụta sayensị abụọ ọzọ Charles Herbert Best na Frederick Grant Buntingomi.
Terminology taa
Oge a "ụdị 1 ọrịa shuga mellitus" na-agwakọta echiche abụọ dị iche iche dịrịburu na mbụ:
- shuga na-akpata insulin;
- ọrịa shuga ụmụaka.
Okwu a bu “Type 2 diabetes mellitus” nwekwara otutu okwu ochie:
- ọrịa shuga na-abụghị insulin;
- ọrịa metụtara oke ibu;
- AD okenye.
Standardskpụrụ mba ụwa na-eji naanị okwu ọnụ "ụdị 1st" na "2nddị nke abụọ". N'ebe ụfọdụ, ị nwere ike ịchọta echiche nke "ụdị shuga 3", nke pụtara:
- ọrịa shuga nke ndị ime ime;
- “ọrịa shuga abụọ” (ụdị shuga na-egbochi insulin 1);
- Ọrịa shuga 2dị nke Abụọ, nke tolitere na mkpa ịjeụ insulin;
- "Diabetesdị ọrịa shuga 1.5", LADA (ọrịa shuga autoimmune latent na okenye).
Nkewa oria
Ọrịa shuga 1dị nke mbụ, maka ihe mere, kewara ya na usoro ọmụmụ. Usoro etiology nke ụdị ọrịa shuga 2 dị na ihe kpatara gburugburu ebe obibi. Formsdị ọrịa ndị ọzọ nwere ike isite na:
- Ọkpụkpụ mkpụrụ ndụ ihe nketa n’ime ọrụ insulin.
- Ọmụmụ ihe ọmụmụ banyere mkpụrụ ndụ beta.
- Endocrinopathy.
- Ọrịa nke mpaghara endocrine nke pancreas.
- Ọrịa na-akpasu iwe.
- Ọrịa a na-ebute site n'ọgwụ.
- Ọrịa siri ike nke ọrịa shuga na-alụ ọgụ.
- Ihe ndị a na-eme n'ọbara na-agakọ na ọrịa shuga.
Etiology nke ọrịa shuga, ọmụmụ site na nsogbu:
- Ọrịa mamịrị.
- Nehropathy
- Retinopathy
- Polyneuropathy na-arịa ọrịa mamịrị.
- Ọrịa mamịrị na microangiopathy.
Ọrịa
Mgbe ị na-ede nyocha, dọkịta na-etinye ụdị ọrịa shuga n'ọnọdụ mbụ. N'ọnọdụ ọrịa shuga na-abụghị insulin, kaadị onye ọrịa na-egosi mmetụta ọmịiko n'ahụ ndị na - arịa hypoglycemic na-ekwu okwu (iguzogide ma ọ bụ na ọ bụghị).
Ọnọdụ nke abụọ bụ steeti carbohydrate metabolism, na-esote ndepụta nke nsogbu nke ọrịa dị na onye ọrịa a.
Pathogenesis
Ejiri isi ihe abụọ mata pathogenesis nke ọrịa shuga:
- Mkpụrụ ndụ nke a na - akpọ pancreatic enweghị insulin.
- Ọmụmụ nke njikọ nwoke na mkpụrụ ndụ nke anụ ahụ. Nchịkwa insulin bụ nsonaazụ nke mgbanwe gbanwere ma ọ bụ mbelata ọnụ ọgụgụ ndị na-anabata insulin, mmebi nke njikọ nke intracellular nke mgbama sitere na ndị na-anabata ya na mkpụrụ ndụ, yana mgbanwe na nhazi nke mgbasa nke sel ma ọ bụ insulin n'onwe ya.
Diabetesdị nke mbụ nke ọrịa shuga bụ ụdị ọrịa mbụ.
Pathogenesis nke mmepe nke ọrịa a bụ mbibi dị ukwuu nke mkpụrụ ndụ beta pancreatic (agwaetiti nke Langerhans). N'ihi ya, mbelata nke mmiri ọgwụ insulin ọbara na-apụta.
Attentionaa ntị! Ọnwụ nke ọnụ ọgụgụ akwara dị ukwuu nwekwara ike ịbịara ya n'ihi ọnọdụ ndị na-akpata nchekasị, ọrịa nje, ọrịa nke autoimmune, nke mkpụrụ ndụ nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na-amalite imepụta ọgwụ mgbochi megide mkpụrụ ndụ beta.
Typedị ọrịa shuga a bụ njirimara ndị na-eto eto na-erubeghị afọ 40 na ụmụaka.
Ejiri ọrịa shuga na-abụghị insulin na-akọwa nsogbu ndị akọwara na paragraf nke 2 dị n’elu. Site n'ụdị ọrịa a, a na-emepụta insulin n'ọtụtụ zuru ezu, mgbe ụfọdụ ọ bụrụdịdị dị elu.
Agbanyeghị, nguzogide insulin na-eme (emeghasị mmekọrịta nke mkpụrụ ndụ ahụ na insulin), ihe bụ isi kpatara ya bụ dysfunction nke ndị na-anabata membrane maka insulin na oke ibu (oke ibu).
Oké ibu bụ ihe kacha akpata ọrịa shuga 2. Ndị na-anabata ihe, n'ihi mgbanwe nke ọnụọgụ na nhazi ha, na-efunahụ ikike ha na insulin na-emekọrịta.
N'ụfọdụ ụdị ọrịa shuga na-abụghị insulin, ihe owuwu nke homonụ n’onwe ya nwere ike ịrịa ọrịa. Na mgbakwunye na oke ibu, enwere ihe ndị ọzọ dị ize ndụ maka ọrịa a:
- omume ojoo;
- ị chronicụbiga mmanya ókè;
- ịka nká;
- mẹ ndu ishi;
- ọbara mgbali ike.
Anyị nwere ike ikwu na ụdị ọrịa shuga a na-emetụtakarị ndị mmadụ mgbe afọ iri anọ gasịrị. Ma ọrịa ahụ na-ebutekwa ọrịa. Ọ bụrụ na nwatakịrị nwere otu n'ime ndị ikwu ahụ na-arịa ọrịa, ihe gbasara nke puru ịmụ nwa ga-eketa ụdị ọrịa shuga 1 dị 10%, ọrịa shuga na-enweghị insulin nwere ike ime na 80% nke ikpe.
Dị Mkpa! N'agbanyeghị usoro mmepe nke ọrịa a, ụdị ọrịa shuga niile na-egosipụta mmụba na-abawanye n'ọbara shuga na nsogbu nke metabolic na anụ ahụ, nke na-enweghị ike iweghara glucose si n'ọbara.
Ọrịa dị otú ahụ na-eduga na nnukwu catabolism nke protein na abụba na mmepe nke ketoacidosis.
N'ihi nnukwu ọbara shuga, mmụba nke nrụgide osmotic na-apụta, nsonaazụ nke nnukwu mfu mmiri na electrolytes (polyuria). Mmụba na-aga n'ihu n'ọbara shuga dị njọ na-emetụta ọnọdụ nke ọtụtụ anụ ahụ na akụkụ ahụ, nke, n'ikpeazụ, ọ na-eduga n'ọzụ nke nnukwu nsogbu ọrịa:
- ụkwụ ọrịa mamịrị;
- nephropathy;
- retinopathy
- polyneuropathy;
- macro- na microangiopathy;
- ọrịa mamịrị.
Ndị ọrịa shuga na-arịa ọrịa na-efe efe siri ike na mbelata ọrụ nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ.
Ihe mgbaàmà nke oria shuga
Egosiputara onyonyo nke oria a n’aho abuo nke ihe ngosi - isi ya na nke ozo.
Isi ihe mgbaàmà
Polyuria
Ejiri ọnọdụ mmamịrị buru ibu. Ọrịa pathogenesis nke ihe a bụ ịbawanye oke osmotic nke mmiri n'ihi shuga etisasịwo na ya (dịka ọ na - adịkarị ekwesịghị inwe shuga na mmamịrị).
Polydipsia
Akpịrị ịkpọ nkụ na-eme onye ọrịa ahụ mmiri, nke a na-akpata nnukwu mfu mmiri na mmụba nke nrụgide osmotic n'ọbara.
Lygba ije
Agụụ na-adịgide adịgide. Ihe mgbaàmà a na - apụta n'ihi nkwarụ metabolic, ma ọ bụ, ike nke sel iji jide ma mebie glucose ma ọ bụrụ na enweghi insulin homonụ.
Ibu ibu
Ngosiputa a bu ihe akparamagwa nke oria di na insulin. Ọzọkwa, ịtalata oke na-eme ka mmadụ nwekwuo agụụ nri.
Ibulata ibu, na onodu ufodu, akowara nkpari site na abawanye catabolism nke abuba na protein n’onwe ya na iwepu glucose na metabolism ike n’ime sel.
Ihe mgbaàmà kachasị nke ọrịa shuga na-akpata insulin bụ nnukwu. Dị ka ọ na-adị, ndị ọrịa nwere ike igosipụta oge ma ọ bụ ụbọchị nke ihe ha mere n'ụzọ ziri ezi.
Obere mgbaàmà
Ihe ndị a gụnyere ngosipụta ọgwụgwọ dị ala nke na-amalite nwayọ na ogologo oge. Ihe mgbaàmà a bụ njiri mara ụdị ọrịa shuga abụọ:
- ọnụ kpọrọ nkụ
- isi ọwụwa;
- ọhụhụ;
- itching nke mucous akpụkpọ ahụ (itching vaginal);
- akpụkpọ ahụ;
- ike adighi ike;
- siri ike ịgwọ ọnya akpụkpọ ọnya;
- yana ọrịa shuga na-akpata insulin, ọnụnọ acetone na mmamịrị.
Mellitus na-arịa ọrịa shuga na-arịa insulin (ụdị 1)
Pathogenesis nke ọrịa a dị na mmepụta ezughi oke nke insulin site na mkpụrụ ndụ beta nke pancreas. Mkpụrụ ndụ Beta na-ajụ ịrụ ọrụ ha n'ihi mbibi ha ma ọ bụ mmetụta nke ihe nje ọ bụla:
- ọrịa autoimmune;
- nrụgide
- malitere ịrịa.
1dị 1 nke ọrịa shuga na-akpata 1-15% nke ọrịa shuga niile, ọ na - ebutekarị ọrịa na nwata. Ihe mgbaàmà nke ọrịa a na-aga n’ihu ngwa ngwa ma na-eduga n’ọtụtụ nsogbu dị iche iche:
- ketoacidosis;
- Coma, nke na - ejedebe na onwu onye ọrịa.
Na-arịa ọrịa shuga na-arịa insulin na-abụghị insulin (ụdị 2)
Ọrịa a na - eme n'ihi nsonaazụ nke anụ ahụ rue insulin homonụ, ọ bụ ezie na etinyere ya n'ọtụtụ dị elu na ọbụna oke oke n'oge mmalite nke ọrịa shuga.
Iri ezigbo nri na iwepu nri ndi ozo na enyere aka n’eme ka mmadu mezie gi ma mee ka imeju ghara idi ike. Ma ka ọrịa ahụ na-adịgide, nzuzo nke insulin, nke na-eme na mkpụrụ ndụ beta, na-ebelata ma enwere mkpa maka ọgwụgwọ insulin.
Ọrịa shuga 2dị nke Abụọ 2 na-akpata 85-90% nke ọrịa shuga niile, ọ na-ebutekarịkwa ọrịa na ndị ọrịa karịa afọ 40 ma n'ọtụtụ ọnọdụ na-emetụta oke ibu. Ọrịa a na-eji nwayọ ma mara ihe mgbaàmà nke abụọ. Ọrịa mamịrị ketoacidosis nwere ọrịa shuga na-enweghị insulin na-adịkarị obere.
Mana, ka oge na-aga, ọrịa ndị ọzọ pụtara:
- retinopathy
- neuropathy;
- nephropathy;
- macro na microangiopathy.
